آنچه در این مقاله می خوانید:
Toggleمانیتورینگ یا پایش شبکه به این معنیه که بر یک شبکه کامپیوتری به طور مستمر نظارت داشته باشیم تا بتونیم هر ایراد و نقصی که ممکنه وجود داشته باشه رو پیدا و شناسایی کنیم و از صحت کار شبکه مطمئن بشیم. مانیتورینگ شبکه که جزو خدمات پشتیبانی شبکه به حساب میاد، مزیتهای زیادی برای ما داره. از جمله مزایای مانیتورینگ اینه که باعث کاهش هزینهها میشه. در این مقاله اهمیت مانیتورینگ و نظارت در خدمات پشتیبانی شبکه رو بررسی میکنیم. لطفا ما رو تا پایان مقاله همراهی کنید.
مانیتورینگ چیست؟
این روزها وجود شبکه برای سازمانها بسیار اهمیت داره و به نوعی شبکهها تبدیل به شریان اصلی شرکتها شدن. مانیتورینگ و نظارت با کمک سیستمهای نرمافزاری میتوانه اهمیت زیادی داشته باشه. نظارت بر شبکه باعث میشه بتونیم چالشهای احتمالی شبکه رو پیدا کنیم و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کنیم.
یکی از کارهایی که تمام شرکتها و افراد باید برای مشتریمداری و احترام به کاربران خودشون انجام بدن اینه که عملکرد شبکۀ خودشون رو کنترل کنن. اگر روی عملکرد شبکه و نحوۀ صحیح کار اون نظارتی نباشه، نمیشه از عملکرد کلی شبکه اطمینان پیدا کرد و این موضوع که آیا اجزای شبکه درست کار میکنن یا نه، در هالهای از ابهام باقی میمونه.
اجزای زیادی از شبکه هستن که باید فعالیتشون بررسی بشه و تحت نظارت باشن. مثلا سرورها، ماشینهای مجازی، فایروالها و روترها جزء اجزایی از شبکه هستن که باید تحت نظارت باشن. هر مشکلی که در مانیتورینگ دیده میشه باید به اطلاع مدیر شبکه برسه تا از بروز مشکلات دیگهای مثل از کار افتادن شبکه جلوگیری بشه.
مانیتورینگ باید قبل از اینکه مشکل جدی به وجود بیاد و پول زیادی برای رفع اون مشکل هزینه بشه، اون ایراد رو شناسایی کنه. مثلا اگر قطعهای احتمال داره که عیب پیدا کنه و خراب بشه باید قبل از اینکه کلا از کار بیفته شناسایی بشه و مشکلش رفع بشه.
پس به طور کلی میشه گفت مانیتورینگ شبکه به تمام فرآیندهایی میگن که به مدیر شبکه یا ناظر شبکه کمک میکنه تا رفتارهای شبکه رو مدیریت کنن و از این طریق بتونن منابع جاری شبکه رو هم کنترل کنن.
مانیتورینگ شبکه چه مزیتهایی داره؟
گفتیم که مانیتورینگ باعث میشه از وضعیت فعلی شبکه اطلاع پیدا کنیم و این مسئله مزیتهای خیلی زیادی برای ما به همراه داره. تعدادی از این مزایا رو در اینجا مطرح میکنیم:
1. مانیتورینگ باعث کاهش هزینهها میشه
یکی از مهمترین مزیای مانیتورینگ شبکه اینه که به کاهش هزینه کمک میکنه. وقتی شما بدونید که بازدهی شبکهتون چقدره و بخشهای مختلف سیستم چطوری دارن کار میکنن، هر ایراد احتمالی رو میتونید سریع شناسایی کنید و جلوی خسارتهای بعدی رو بگیرید.
در حالیکه وقتی مانیتورینگ صورت نگیره و شما ندونید که شبکه شما در چه حالیه، طبیعیه که ایرادها رو به موقع پیدا نکنید و کار به جایی برسه که شبکه شما قطع بشه. قطع شبکه غیر از اینکه میتونه خسارت بیشتری به شما بزنه، اعتبارتون رو هم خدشهدار میکنه و حتی شاید مجبور بشید که به مشتریهای خودتون خسارت پرداخت کنید.
2. مانیتورینگ باعث بالا رفتن بازدهی شبکه میشه
در پایش شبکه یا همون مانیتورینگ، عملکرد شبکه رو مدام بررسی میکنن و مصرف پهنای باند، تاخیر، بستههای معیوب و خیلی موارد و ایرادات دیگه رو شناسایی میکنن، قبل از اینکه این ایرادات جزئی منجر به یک آسیب مخرب هزینهبر بشن.
پس با مانیتورینگ مداوم شبکه، شما میتونید بازدهی شبکۀ خودتون رو بالا ببرید. همینطور خدمات پشتیبانی شبکه باعث میشه که شما یک چشمانداز واضح از شبکه داشته باشید و بتونید به راحتی جریان دادهها رو مورد بررسی قرار بدید.
3. امنیت شبکه با مانیتورینگ بالا میره
تامین کردن امنیت شبکه شاید ربطی به مانیتورینگ نداشته باشه اما افزایش امنیت شبکه رو میشه جزء مزایای مانیتورینگ در نظر گرفت.
مثلا وقتی ترافیک شبکه تحت نظارت مداوم باشه، اگر دستگاه ناآشنایی به شبکه متصل بشه یا افزایش ناگهانی در ترافیک اتفاق بیفته، به سرعت این اخطارها شناسایی میشه. بعضی وقتها ممکنه این اخطارها نشونۀ حملات سایبری باشه که با پایش مداوم شبکه، جلوی اونها گرفته میشه. پس مانیتورینگ به افزایش امنیت شبکه هم کمک میکنه و میتونه تهدیدات امنیتی رو سریع تشخیص بده.
وظیفۀ مانیتورینگ شبکه چیه؟
تا اینجای کار متوجه شدید که مانیتورینگ چیه و چه مزایایی برای شما میتوانه به همراه داشته باشه. شاید این سوال براتون مطرح شده باشه که ما هنوز نمیدونیم که در مانیتورینگ دقیقا چه چیزهایی باید نظارت بشه.
هدف مانیتورینگ شبکه برای شبکههای مختلف ممکنه فرق داشته باشه ولی به طور کلی این موارد باید نظارت بشه:
کنترل میزان مصرف پهنای باند
مصرف پهنای باند شبکه جزء مواردیه که باید به طور مداوم نظارت بشه. اگر هنگام کنترل مصرف پهنای باند اینترنت متوجه شدید که مصرف پهنای باند در کل برنامه یا در برخی از تجهیزات بیشتر از حد استاندارده، باید تعویض بشه.
افزایش بازدهی برنامهها و اپلیکیشنها
با کنترل و نظارت شبکه باید مطمئن بشید که برنامهها و اپلیکیشنهایی که روی شبکۀ شما اجرا میشن، درست کار میکنن و عملکردشون مشکلی نداره. شبکۀ خدمات ابری یکی از برنامههاییه که باید مطمئن بشید درست کار میکنه. پایگاه دادهها باید در دسترس باشه و زمان پاسخگویی اونها هم جزء مواردیه که باید کنترل بشه. وقتی تکتک برنامهها کنترل بشن، مشخص میشه که کدوم برنامه باعث کندی شبکه میشه.
افزایش بازدهی سرور
بازدهی سرور باید مدام نظارت بشه. ایمیل سرورها، وب سرورها و سرورهای دیاناس جزء عملکردهای اساسی کسبوکار شما هستن. در مانیتورینگ شبکه باید به طور مداوم از اطمینانپذیری و یکدستی هر سرور مطمئن بشید. همینطور آپتایم هر سرور هم باید مدام بررسی و آزمایش بشه. آپتایم به شاخص و درصدی میگن که توانایی سرور رو در اجرای سایت و بالا نگه داشتن اون نشون میده. هرچقدر آپتایم سرور بالاتر باشه، نشونۀ عملکرد بهتر سایته.
نحوۀ مانیتورینگ شبکه به چه صورتیه؟
خدمات پشتیبانی شبکه شامل روشهای مختلفیه که بعضی از این روشها را در اینجا مورد بررسی قرار میدیم. این روشها هم باید بازدهی شبکه رو مورد بررسی قرار بدن و هم میزان دسترسی شبکه رو امتحان کنن. دادههایی که از طریق هر روش به دست میاد به ما کمک میکنه تا وضعیت شبکه رو بررسی کنیم.
1. روش پینگ (Ping)
پینگ یه روش ابتداییه که هاستهای درون یک شبکه رو ارزیابی میکنه. در این روش، سیستمی که مانیتورینگ انجام میده سیگنالهایی رو به اون دستگاهی که باید نظارت بشه میفرسته و دادهها و اطلاعاتی رو که نیاز داره دریافت میکنه و اونها رو ثبت میکنه. سیستم مانیتورینگ از این دادهها کمک میگیره و مواردی رو بررسی میکنه.
مثلا ممکنه زمان ارتباط با هاست، بستههای داده از بین رفته باشن که این مسئله در اینجا بررسی میشه. همچنین این دادهها در مانیتورینگ به ما کمک میکنن تا از فعال بودن یا غیرفعال بودن هاست مطمئن بشیم و میزان بازدهی اون و مواردی مثل مدت زمان لازم برای انتقال سیگنال رو متوجه بشیم.
2. روش SNMP
به این روش، پروتکل مدیریت آسون شبکه با کمک نرمافزار مانیتورینگ هم میگن. در این روش از نرمافزار مانیتورینگ کمک میگیرن و تجهیزات متصل به شبکه رو بررسی میکنن. البته قبل از این، باید نرمافزار مانیتورینگ روی تمام تجهیزات نصب شده باشه.
وقتی شما روی تمام تجهیزاتتون نرمافزار مانیتورینگ نصب میکنید، این امکان رو به وجود میارید که گزارش به مدیر ارسال بشه. مدیر هم طبق گزارشهای دریافتی میتونه دادهها و اطلاعات رو بررسی و تجزیه و تحلیل کنه و خطاهای احتمالی رو تشخیص بده. این روش یکی از پرکاربردترین روشها در بحث خدمات پشتیبانی شبکهست.
3. روش Syslog
Syslog مخفف دو تا کلمهست. System و Log. در این روش، هر رویداد و اتفاقی که برای تجهیزات موجود در شبکه بیفته، پیام مربوط به اون به یک Log Server ارسال میشه. مسئولین و ناظرین شبکه باید تنظیماتی رو در تجهیزات شبکه پیادهسازی کنن که وقتی مشکلی به وجود میاد، مثلا شبکه به طور غیرمنتظره قطع میشه یا در پیکربندی نقصی به وجود میاد، از طریق سیستم مدیریت خودکار SYSLOG به مدیریت اطلاعرسانی بشه.
4. روش Script
این برنامهها اطلاعات ابتدایی و اولیه رو جمع میکنن و با کمک اونها شکافهایی رو که در شبکه وجود داره پر میکنن. این برنامه با توجه به این اطلاعات، به شبکه دستور میده که چه کاری باید انجام بده.
با کمک اسکریپت مانیتورینگ میتونید وضعیت و سلامت وبسایتها و سرورهای ویندوز و لینوکس و همینطور آیپیهای مسدود شده رو به راحتی بررسی و تحلیل کنید. هشدارهای اسکریپت باعث میشه تا شما از وضعیت دقیق سرورها آگاهی داشته باشید و بتونید خدمات بهتری ارائه بدید.
اسکریپت مانیتورینگ ویژگیهای زیادی داره. مثلا میتونه مخاطبین سایت رو مدیریت کنه یا از طریق فایللاگ، هشدارها و فعالیتهای سرویسها رو مشاهده کنه. اسکریپت میتونه برای کاربران، سطح و نقش تعریف کنه و برای هر نقش از کاربر، قابلیتهای مشخصی رو در نظر بگیره.
خدمات مانیتورینگ شبکه
خدمات پشتیبانی شبکه به مدیران کمک میکنه تا نظارت موثرتری بر شبکههای خودشون داشته باشن. مشخصات این سیستمهای نظارتی بر اساس اندازه و شرکت و همینطور نیازهای اون بسیار متفاوته.
بعضی از سیستمهای مانیتورینگ شبکه از یک ساختار ساده برخوردارن ولی بعضی از سیستمها پیچیده هستن و توانایی نظارت بر پیچیدهترین شبکهها رو دارن. این سیستمهای پیچیده برای اینکه بتونن شبکههای پیچیده رو نظارت کنن، از یک سیستم جامع نظارت استفاده میکنن.
خدمات پشتیبانی شبکه و مانیتورینگ نسبت به پیچیدگی سیستم مانیتورینگ و نوع اون میتونه بسیار متفاوت باشه. مثلا بعضی از سیستمها این قابلیت رو دارن که برای بهبود عملکرد از یک رابط کاربری گرافیکی استفاده کنن در حالیکه بقیه ممکنه فقط قادر باشن که یک پیام ساده ارائه بدن. ولی بیشتر ابزارهای نظارت بر شبکه، رابطهای مبتنی بر موبایل و وب دارن.
بعضی از سیستمهای نظارتی به صورت خودکار هستن و به مدیر شبکه نیازی ندارن در حالیکه بعضی از سیستمها به طور کامل به مدیر شبکه متکی هستن و مدیر شبکه باید عملکرد درست و بدون خطای اونها رو تضمین کنه. سیستمهای نظارتی خودکار طوری طراحی شدن که در صورت قرار گرفتن دادههای شبکه در خارج از پارامترهای مجموعه، رویداد رو مدیریت میکنن و زمانی رو که برای پاسخ دادن به خطاهای شبکه نیازه بهبود میبخشن.
بهترین برنامهها برای نظارت بر شبکه چه برنامههایی هستن؟
بهترین برنامههای مانیتورینگ و نظارت بر شبکه شامل این موارد میشن:
1. برنامۀ Ip Monitor
این برنامه یک نرمافزاره که کار نظارت بر شبکه رو انجام میده. این نرمافزار روی ارتباطات هاستهای TCP/IP و همینطور کاربران در شبکهها نظارت داره. این نرمافزار میتونه گزارشات دورهای از فعالیتهای کاربران با هر Ip به شما ارائه بده و تمام زیرساختها رو کنترل کنه. اگر مشکلی در عملکرد هرکدوم از اعضای شبکه وجود داشته باشه، نرمافزار Ip Monitor هشدار ارسال میکنه.
سازمانهایی که از این نرمافزار برای خدمات پشتیبانی شبکۀ خودشون استفاده میکنن، خرابیهای عمدی یا غیرعمدی در شبکۀ اونا به حداقل میرسه چون این نرمافزار میتونه اقدامات اصلاحی رو به صورت خودکار انجام بده. این برنامه روی سرورها و دستگاههای شبکه و برنامههای کاربردی هم نظارت داره. نظارت و مدیریت کامل پورتهای شبکه، نظارت بر پایگاه داده و نظارت بر کاربران از جمله وظایف این نرمافزار محسوب میشه.
2. برنامۀ Nagios
Nagios این برنامه هم یک سیستم مانیتورینگه که بر شبکه و زیرساختها و نرمافزارها نظارت میکنه. این برنامه در زمان بحران، به مدیر شبکه ایمیل ارسال میکنه و به مدیر در مورد مشکلات سیستم هشدار میده.
این نرمافزار توانایی داره که میزان استفاده از حافظه، بار ریزپردازنده و حتی تعداد پردازندهها رو چک کنه. همچنین این برنامه قابلیت بررسی پروتکل انتقال ایمیل و سایر پروتکلهای استانداردی که در شبکه موجود هستن رو هم داره. این نرمافزار میتونه انواع مشکلات مربوط به سرور و شبکه رو شناسایی کنه و به کاربر کمک کنه تا علت و ریشۀ اصلی این مشکلات رو شناسایی و تجزیه و تحلیل کنه.
3. برنامه PRTG
PRTG این نرمافزار بسیار سادهست و برای تمام شبکهها با هر مقیاس و اندازهای کاربردیه. این نرمافزار برای خدمات پشتیبانی شبکه و نظارت بر سیستمهایی طراحی شده که مبتنی بر ویندوز هستن. تمام شبکههای WLAN، WAN، VPN و LAN با این نرمافزار قابل نظارت هستن.
تمام سایتها، ایمیلها و سیستمهای لینوکس هم با این نرمافزار میتونن ردیابی و مدیریت بشن. کیفیت سرویس شبکه، استفاده از CPU، بار حافظه و استفاده از پهنای باند با این نرمافزار مانیتورینگ مشخص میشه. همچنین این برنامه بر دستگاههای از راه دور هم نظارت میکنه.
4. برنامه Manage Engine OpManager
با کمک نرمافزار Manage Engine opManager میتونید بستههای ردوبدل شده در شبکه رو نظارت کنید. نظارت بر این بستهها ممکنه بر مبنای معیارهای مختلفی باشه. این بستهها روی سرورها، ماشینهای مجازی، روترها و … هستند.
سایر کارهایی که این برنامه میتونه انجام بده شامل مدیریت امنیت شبکه و استفاده کردن از پهنای باند سرورهای داخل شبکهست. همچنین این برنامه بر امنیت و ترافیک سرورها هم نظارت داره. با این نرمافزار نظارتی میشه دادههای شبکه رو جمع کرد و اونها رو مورد تحلیل و بررسی قرار دارد و به این ترتیب میشه ساختار ترافیکی شبکه و لینکهای ارتباطی و همینطور وضعیت تجهیزات سختافزاری شبکه رو مورد نظارت و پشتیبانی قرار داد.
5. تحلیلکنندۀ ترافیک NetFlow
این برنامه یک تحلیلگر جریان شبکهست و یک نرمافزار تحت وب محسوب میشه. از این برنامه برای تحلیل ترافیک شبکه استفاده میشه. یعنی این نرمافزار به جمعآوری اطلاعات ترافیکی شبکه کمک میکنه و این اطلاعات رو بهم پیوند میده و آمار ترافیکی رو به شکل نمودار و گزارشات قابل درک در اختیار ناظر شبکه قرار میده. این نرمافزار برای ارائۀ جزئیات ترافیکی، سرعت و حجم بستهها و همینطور استفاده از پهنای باند کل رو تحلیل میکنه.
این برنامه قابلیتهای بسیار زیادی داره. برای مثال میتونه برنامههای برتر شبکۀ شما رو شناسایی کنه و یا پهنای باند شبکۀ سازمانی رو نمایش بده و به شما کمک کنه تا بتونید پهنای باند مناسب و کافی به برنامههای حیاتی کسبوکارتون اختصاص بدید.
6. برنامۀ Network Performance Monitor (NPM)
با استفاده از برنامۀ نظارتی Network Performance Monitor (NPM) ، این قابلیتها رو به دست میارید:
- با این برنامه میتونید بستههای داده در شبکه رو به صورت عمقی تحلیل و بررسی کنید.
- اگر تغییری در عملکرد یک برنامه به وجود بیاد، علت اصلی اون به راحتی با کمک این نرمافزار تعیین میشه.
- اتصال ارتباطات شبکه و بهرهبرداری از اونها به صورت خودکار صورت میگیره.
- موارد مربوط به عملکرد شبکه و قطعیهای مربوط به اون به راحتی تشخیص داده میشه.
- بر خرابی و عملکرد و توانایی تجهیزات مختلف شبکه نظارت میشه.
- بر مسیردهی شبکه نظارت میشه.
- نمودارهای عملکرد ترسیم و ارائه میشه.
شیوۀ کار ابزارهای مانیتورینگ شبه به چه صورته؟
زمانی که مدیریت سازمان تصمیم به استفاده از ابزار مانیتورینگ شبکه بگیره، اول باید مشخص کنه که کدوم دستگاههای شبکه لازمه که نظارت بشن و برای این نظارت باید معیار عملکرد تعیین کنه. قدم بعدی اینه که بین نظارتها باید یک فاصله زمانی تعیین کنه و این فاصله زمانی باید با توجه به شرایط در نظر گرفته بشه.
معمولا بیشتر مدیران تمایل به مانیتورینگ و نظارت بر سوئیچ شبکه، روتر و سرور دارن چون عملکرد این دستگاهها بسیار مهمه و عامل حیاتی برای موفقیت کسبوکاره.
این ابزارهای مانیتورینگ بعد از اینکه نصب شدن، شبکه رو اسکن میکنن تا مشکلات احتمالی رو پیدا کنن. اگر این برنامهها بتونن مشکلی رو در هر قسمت از شبکه شناسایی کنن برای مدیر شبکه پیامک یا ایمیل ارسال میکنن.
خدمات پشتیبانی شبکه شامل چه مواردی میشه؟
پشتیبانی شبکه به تمام فعالیتهایی میگن که برای پایداری و امنیت شبکه و سرورها و همینطور برطرف کردن مشکلات کامپیوترها انجام میشه و منجر به کاهش هزینۀ نیروی انسانی و افزایش بهرهوری میشه.
در واقع پشتیبانی شبکه به هر فعالیتی میگن که برای اطمینان از بهترین عملکرد سرویسهای یک مجموعه و سختافزارها و نرمافزارهای اون انجام میشه. پشتیبان شبکۀ شما موظف به انجام وظایفیه که برخی از اونها رو در ادامه نام میبریم:
- پشتیبان باید مشکلات کاربر و شبکه رو فورا شناسایی کنه و اونها رو برطرف کنه.
- موارد امنیت شبکه و مدیریت ریسکها بر عهدۀ پشتیبان شبکهست.
- یکی از خدمات پشتیبانی شبکه اینه که به طور مرتب از اطلاعات موجود، نسخه پشتیبان تهیه بشه.
- زیرساختهای شبکه باید بررسی بشن و بهبود پیدا کنن.
- فعال بودن یا نبودن سرورها باید به صورت مداوم بررسی بشه.
- آنتیویروسهای موجود در شبکه باید بررسی بشن و این یکی از خدمات پشتیبانی شبکهست که فرد پشتیبان باید انجام بده.
تاثیر مانیتورینگ و نظارت بر خدمات پشتیبانی شبکه
مانیتورینگ و نظارت بر شبکه با کمک نرمافزارهای نظارتی میتونه خدمات پشتیبانی شبکه رو آسون و سریع کنه. ابزارهای مانیتورینگ به محض مشاهدۀ کوچکترین خطا و مشکلی به مدیریت پیام میدن و همین موضوع میتونه جلوی خرابیها و مشکلات احتمالی بعدی رو بگیره. بسیاری از وظایف پشتیبان شبکه به صورت خودکار توسط نرمافزارهای نظارتی شبکه انجام میشن و این مسئله خدمات پشتیبانی شبکه رو بهبود میبخشه.
راهکارهای مانیتورینگ و نظارت بر شبکه این امکان رو فراهم میکنن تا در زمان واقعی بر شبکهها نظارت بشه، مشکلات به سرعت شناسایی بشه و عملکرد صحیح شبکه و اجزای اون اتفاق بیفته. مانیتورینگ شبکه کمک میکنه تا مواردی شناسایی بشه که متخصصان و پشتیبان شبکه قادر به شناسایی اونها نیستن.
شناسایی و حل مشکلات شبکه، خرابیهای سختافزاری و خطاهایی که با پیکربندی شبکه مرتبط هستن از جمله خدمات پشتیبانی شبکه هستن که توسط ابزارهای نظارت و مانیتورینگ به راحتی در زمان صحیح شناسایی میشن و باعث بهبود تجربۀ کاربر میشن.
انتخاب یک ابزار نظارتی مناسب میتونه مسئولیتهای مدیر IT و پشتیبان رو در زمینۀ خدمات پشتیبانی شبکه ساده کنه و زمان بروزرسانی، پاسخگویی و بسیاری موارد دیگه رو به راحتی تعیین کنه.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی اهمیت مانیتورینگ و نظارت شبکه پرداختیم و ابزارهای مهم نظارتی و روشهای اون رو بررسی کردیم. همینطور به تاثیر و اهمیت مانیتورینگ و نظارت در خدمات پشتیبانی شبکه پرداختیم.
در چشمانداز دیجیتال امروز، نظارت و مانیتورینگ شبکه تبدیل به یک مسئله بسیار ضروری شده و ابزارهای مانیتورینگ باعث شدن تا خدمات پشتیبانی شبکه بهبود پیدا کنه. این ابزارها با تشخیص فوری مشکلات و نواقص و همینطور نظارت بر امنیت شبکه، به ایجاد یک شبکۀ کاربرپسند و قوی و کارآمد کمک میکنن. موفقیت خودتون رو در دنیای کسبوکار با نظارت بر شبکه و مانیتورینگ به موقع تضمین کنید.